BIST100, Borsa İstanbul’da ülkemizin önde gelen ve ekonomiye yön veren 100 hisse senedine ait ortak performansı gösterir. Yatırımcılar için BIST100 önemli ipuçları vermektedir. Borsanın yükselip ya da düşmesiyle alakalı yorumlar borsa endeksleri sayesinde yapılır. Bu açıdan bakıldığında endekslerin hesaplanması ve ne anlama geldikleri, endekslerdeki değişiklikleri doğru analiz edebilmek adına önem taşımaktadır. Peki, bıst 100 nasıl hesaplanır? Sorusunun cevabına değinelim.
Borsa Endeksleri
Borsa endeksi, içinde birden fazla hisse senedi bulunan, bu hisselerin ağırlıklı oranlarına göre hesaplanan, oransal değişimlerin ölçümünü yapan bir göstergedir Endeksler, içerisinde bulunan hisselerin sektörlerine ve performanslarına göre ayrılmıştır. Borsa İstanbul’da BIST30, BIST50, BIST100 ve sektörel endeksler ( BIST Banka, BIST Sanayi, BIST Kobi, BIST Teknoloji, spor endeksi, halka arz endeksi, holding ve yatırım endeksi, inşaat endeksi, bilişim endeksi, gıda endeksi, kimya petrol plastik endeksi gibi) bulunmaktadır.
Borsa Endeksi Hesaplama
Borsa endekslerinin hesaplanmasında piyasa değerleri önemlidir. Endeksler, fiyat endeksi ve getiri endeksi olarak iki şekilde hesaplanır. Fiyat endeksinde temettüler dikkate alınmamaktadır. Getiri endekslerinde ise temettülerin borsaya geri yatırıldığı dikkate alınarak hesaplanır. BIST100 endeksi fiyat endeksi olarak hesaplanır.
Endeks hesaplama formülü; Et= Σ (Fit x Hit x Nit) / Bt’dir. Buradaki terimlerin anlamları şöyledir;
- Et = Endeksin zamandaki değeri
- Fit = “i” nci payın t zamana ait fiyatı
- Nit = “i” nci payın t zamanda bulunan toplam sayısı
- Hit = “i” nci payın t zamandaki fiili dolaşımda bulunan pay oranı
- Bt = Endeksin t zamana ait bölen değeri
BIST100 Endeksini Belirleme
Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetleri yılda dört defa kontrol edilir. Bunların arasından BIST100 endeksinde yer verilecek olanlar seçilir. Endeks seçimi yapılırken ülke çapında pazarda işlem gören şirketler, kurumsal ürün pazarında işlem gören gayrimenkul yatırım ortaklık şirketleri, girişim sermayesi yatırım ortaklık şirketleri payları dikkate alınarak yapılır. Endekslerde bulunabilecek şirketlerin belirlenmesi için bazı kriterler mevcuttur. En önemli kriterler ise hisse senetlerinin işlem hacimleri ve fiili dolaşımdaki payların piyasa değeridir.
