Neden Rüya Görüyoruz?

Rüyaların temelinde ne vardır? Hiç merak ettiniz mi, ya da niçin rüya görürüz? Mesela bazen yüksekten düşeriz, bazen çok sevdiğimiz bir yemeği yeriz bazen ise eski sevgilimizle karşılaşırız barışırız veya kavga ederiz. Fakat bu olanları rüyamızda görmemizin sebebi nedir? Sadece bilinçaltımıza yerleşmiş olan düşüncelerin küçük bir ön gösterimi mi rüyalar? Peki neden bilinçaltımız bize böyle bir oyun oynar? Bu rüyaların zihnimizdeki görevleri nedir?

Psikoanalist ve nörolojist Sigmund Freud’un bu konuda ki görüşü; “rüyalar görüyor olmamızın sebebi isteklerimizin doyurulmasıdır.” Ve bunu çok kolay kanıtlayabileceğini de iddia eder. Mesela akşam yediğiniz yiyecek tuzlu bir yiyecek ise, rüyanızda hep su içtiğinizi görürsünüz. Çünkü tuzlu yiyecek insanda su içme arzusu uyandırır ve bu istek rüya aracılığıyla tatmin edilmiştir. Gerçekten de Freud’un bu açıklamasını kendimize uyarlamamız mümkün. Mesela uzun süren diyetler yaptığımız zamanlarda rüyamızda hamburger çikolata gibi yüksek kalorili besinler yediğimizi görürüz.

Rüyalar ile İlgili Teoriler

Rüyaların temeli açıklamaya yönelik başka teoriler de mevcuttur. Mesela Antti Revonsuo’nun 2000 senesindeki tehdit simülasyon teorisine göre esasen rüyalar biyolojik savunma mekanizmalarıdır. Evrim süresince insanın karşılaşabileceği sayısız tehditler rüyalar ile prova edilir ve bu şekilde bilişsel mekanizmalar daha efektif bir halde tehditleri algılar ve onlarla mücadele edebilir, üstünden gelebilir veya onlardan kaçabilir. Bu sayede rüyaların insanların evrim sürecindeki başarılarının arttırdığı öne sürülmektedir. Bu teoriden yapılacak çıkarım, riskli bir ortamda yetişen çocuklar ile (psikolojik ve fiziksel sağlığı hep tehlike altında olan, savaşlara şahitlik eden çocuklar gibi) daha güvenli yerlerde yaşayan, eğitim, yaşama gibi temel hakları için uğraşması gerekmeyen çocukların arasındaki rüya yoğunluğu bakımından bir farklılık olması gerektiği.

Yani teorinin doğru olduğu kabul edilirse, tehlike içinde yaşayan çocuklar tehditleri prova etmeleri gerektiği için daha karmaşık ve diğer çocuklara oranla fazla sayıda rüya görmeliyken, güvenli ortamlarda büyüyenler onlara nazaran daha az rüya görmeli. Yapılan bilimsel çalışmalar da bu teoriyi savunur nitelikte. Gerçekten de travmatize olan çocuklar hem diğerlerine göre daha çok rüya görüyor, hem de gördükleri bu rüyalarda rüyalarda tehlikeli olaylara karşı savunma içine giriyorlar. Bu noktada incelemiş olduğumuz iki teoriye de bakacak olursak aslında Freud ve Revonsuo’nun teorilerinin çok da ters düşmediği farz edilebilir. Zira çocuklar güvenli bir ortamın yokluğunu hissediyor ve esasen bu isteklerini doyurmaya çalışıyor olabilir.